Pages

28 Şubat 2012 Salı

UĞURSUZ SALI --- KARA KEDİ


Hristiyanların Salı gününü uğursuz olarak görmelerinin sebebinin biz Türklerden kaynaklandığını biliyormuydunuz. Yalnız bu hurafe o kadar yayılmış ki bize de geçmiş. Türkiye Cumhuriyeti'nin bağımsızlık belgesi sayılan Lozan Antlaşmasının Salı günü imzalanması, "uğursuz salı"nın lanetinden korkanlar için küçük çaplı paniğe(!) sebep olmuş. 

Hristiyan dünyası, İstanbul'u kaybettiği 29 Mayıs 1453 Salı gününden itibaren yüzyıllarca bu günü uğursuzluk ile anmıştır. Gelin görün ki müslümanlarca uğurlu sayılması gereken "Salı" nasıl olduysa, İstanbul'u alan Osmanlının torunlarınca da uğursuz sayılır olmuş. 

Aslına bakarsanız ilgili yazıyı okuyana kadar Salı gününün böyle bir ünü olduğunu bilmiyordum. Okurken aklıma Kemal Sunal'ın bir filminde geçen "salı sallanır, çarşamba çarşafa dolanır ...." sözleri geldi. Bu sözlerin bu inançla bir alakası var mı diye düşündüm. Biraz var galiba. 

İnsanlar tarih boyunca değişik hurafeler türetmişler ve bunlara şiddetle inanmışlardır. Kara kedi , merdiven altı, ayna kırılması aklımıza gelen en bilindikleri. Hurafe desek te konu önemli tabiki. Bu konuda araştırma yapan Yahudi Sosyolog-Dilci-Türkolog Avram Galante'nin "Türk Hurufatında Salı Günü" adlı bir araştırması öneml bilgiler veriyor.(16 Ağustos 1923 -Yeni Mecmua) 

Galante, dünyanın ilk kayda düşen hurafesinin Babillere ait bir tablette olduğunu kaydediyor. Tablette; " Şayet kara bir köpek hastanın evine uğrarsa o hasta ölecektir." demekteymiş. 

Haftanın günleri ile ilgili hurafeler ilginç. Salı günü çamaşır yıkayanın giymeye fırsat bulamayacağı, aynı işi perşembe günü yapanın zengin olacağına inanılırmış. Çarşamba günü işe başlanırsa "Çarşamba Karısı" denilen hayaletin musalllat olacağı, Cuma günü temizlik yapmanın günah olduğu inancı yaygınmış. 

Salı günü sallanmak fiilinden türetilme sanılıp bugün başlanan işlerin sallantıda olacağına inanılırmış. Salı günü daha çok Yunanlılar, daha sonra yıllarca beraber yaşamanın bir sonucu olarak Türklerde uğursuz sayılmış. 

O gün giyilen elbise yanar, kurulan iş batar, tarlaya atılan tohum yetişmez, doğan çocuk kan dökücü olur, yapılan düğün felaketle sonuçlanırmış. 

Yunanlıların bugünü uğursuz saymasını anladık da bize ne oluyor. Bize bu hurafe nasıl geçmiş! 

"Salının uğursuzluğu" taihimize ilginç bir sayfa düşürmüş. Lozan Barış Antlaşmasının 24 Temmuz 1923 Salı günü imzalanması o günün medyasına konu olmuş. Uğursuz Salı yerine başka bir gün imzalanmalıymış. 

Dönemin gazetelerinden Vatan'ın muhabiri, Lozan Konferansı temsilcilerimizden Rıza Nur ile bu konuda bir röportaj yapmış. Rıza Nur ise salı gününün Türkler açısından tam tersi uğurlu bir gün olduğunu tarihten örnekler vererek anlatmaya çalışmış. 

İstanbul'un fethedilmesi, Kurtuluş Savaşımızın önemli İttifak antlaşmalarından Moskova Antlaşması, TBMM'nin kuruluşuna zemin hazırlayan Mebusan Meclisinin kapanması gibi Türkler için hayırlı o olaylar hep salı günü olmuştur. 

Lozan Antlaşmasının Salı günü imzalanmasını bizim için değil de hristiyanlar için uğursuz sayılmalıdır diyor Rıza Nur. Hristiyanların amacınınn bize Sevr antlaşmasını kabul ettirmek olduğını düşünüsek katılmamak elde değil. 

Kaynak: Önder Kaya-Hürriyet Tarih-2004

Hiç yorum yok:

Yorum Gönder